ปฏิบัติการ : การจัดทำหลักสูตร Curriculum Organization

กระบวนการพัฒนาหลักสูตร/ความรู้/ทักษะ/ความสามารถ

รายวิชา งานเครื่องยนต์แก๊สโซลีน รหัส 2101 – 2101

การทำความรู้ให้กระจ่างแจ้งการระบุ

ออนสไตน์และฮันคินส์การออกแบบหลักสูตรที่ดีต้องมีหลักในการ พิจารณา 6 ประการดังนี้

1. การกําหนดขอบข่ายหลักสูตร ขอบข่ายของหลักสูตร (scope) หมายถึงการกําหนดเนื้อหา สาระการเรียนรู้ หัวข้อ ประเด็นสําคัญต่าง ๆ แนวคิด ค่านิยม หรือคุณธรรมที่สําคัญ สําหรับผู้เรียนในรายวิชาต่าง ๆ ของ หลักสูตรแต่ละระดับชั้น การกําหนดขอบข่ายจึงเป็นมิติของการจัดหลักสูตรให้มีความต่อเนื่องกัน ในแนวนอน

2. การจัดลําดับการเรียนรู้ การจัดลําดับการเรียนรู้ (sequence) หมายถึง การจัดลําดับก่อนหลังของเนื้อหา สาระ การเรียนรู้ หัวข้อ ประเด็นที่สําคัญต่าง ๆ ให้แก่ผู้เรียนได้เรียนรู้ไปตาม วัย วุฒิภาวะ และ พัฒนาการทางสติปัญญา การจัดลําดับการเรียนรู้จึงเป็นมิติของการจัดหลักสูตรให้มีความต่อเนื่อง ในแนวตั้ง

3. ความต่อเนื่อง ความต่อเนื่องของหลักสูตร (continuity) หมายถึง การจัดเนื้อหา ประสบการณ์ การเรียนรู้ ทักษะต่าง ๆ ให้มีความต่อเนื่องตลอดหลักสูตร หลักสูตรที่ดีนอกจากมีการจัดขอบข่าย และลําดับการเรียนรู้ที่ดีแล้ว ยังต้องมีความต่อเนื่องของเนื้อหาที่ เหมาะสมอีกด้วย

4. ความสอดคล้องเชื่อมโยง การจัดหลักสูตรที่ดีควรคํานึงถึง ความสอดคล้องเชื่อมโยง (articulation) ให้มี ความต่อเนื่องกันของเนื้อหา ประสบการณ์การเรียนรู้ และทักษะที่อยู่ในระดับชั้นเดียวกัน ทั้งมิติ ในแนวตั้ งและแนวนอน ความสอดคล้องเชื่อมโยงในแนวนอน เช่น การจัดหลักสูตรสังคมศึกษา ชั้น ม.1 ให้เนื้อหาภูมิศาสตร์ประเทศไทยมีความสัมพันธ์สอดคล้องเชื่อมโยงกับเนื้อหา ประวัติศาสตร์ไทย เป็นต้น ส่วนความเชื่อมโยงในแนวตั้ง เช่น การจัดเนื้อหาเรื่องสิ่งมีชีวิตใน วิชาวิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ให้มีความเชื่อมโยงต่อเนื่องไปยังเนื้อหาของวิทยาศาสตร์ ในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เป็นต้น

5. การบูรณาการ การบูรณาการ (integration) เป็นการจัดขอบข่ายเนื้อหาและประสบการณ์การเรียนรู้ ในหลักสูตรให้มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงในแนวนอน จากหัวข้อหนึ่งไปยังอีกหัวข้อหนึ่งของ รายวิชานั้น หรือ จากรายวิชาหนึ่งไปยังอีกรายวิชาหนึ่งที่มีความเกี่ยวข้องกัน สําหรับรายละเอียด เกี่ยวกับบูรณาการจะกล่าวถึงในบทที่ 6 ต่อไป

6. ความสมดุล หลักสูตรที่ดีนอกจากจะต้องคํานึงถึงการจัดขอบข่ายเนื้อหา และมีลําดับการเรียนรู้ ที่ดีแล้ว ยังควรต้องพิจารณาด้านความสมดุลของเนื้อหา (balance) ประสบการณการเยนรู้ และ ทักษะของรายวิชาต่าง ๆ ความสมดุลระหว่างเนื้อหาสาระกับวุฒิภาวะของผู้เรียน ความสมดุลของ หลักสูตรกล่าวโดยสรุป หลักสูตรที่ดีมีคุณภาพนั้น นักพัฒนาหลักสูตรต้องพิจารณาถึง การจัด กรอบโครงร่างหลักสูตรทั้งแนวตั้งและแนวนอนให้มีความกลมกลืน เหมาะสมและต่อเนื่อง ซึ่ง หมายถึงว่านักออกแบบหลักสูตรต้องจัดหลักสูตรในระดับชั้นเดียวกัน และหลักสูตรระดับชั้นปีที่ สูงขึ้นให้มีความสัมพันธ์ต่อเนื่องกันเป็นโครงร่างหลักสูตร ที่เรียกว่า กรอบโครงร่างหลักสูตร (curriculum framework)

รูปแบบการพัฒนาหลักสูตรของ มอริทซ์ จอห์นสัน ได้เสนอขั้นตอนการพัฒนาหลักสูตรไว้ 5 ขั้นตอน ดังนี้

1. การกำหนดเป้าหมายของหลักสูตร

2. การพัฒนาหลักสูตร

3. การวางแผนการเรียนการสอน

4. การจัดการเรียนการสอน

5. การประเมินโมเดล มอริทซ์ จอห์นสัน